Door: Asha Kalijan, 4 maart 2007
Vraag
"Sinds veertien jaar ben ik werkzaam als steward bij de KLM. Binnenkort ga ik op assesment voor een kaderfunctie. Ik ben al eerder, zonder succes, op assesment geweest. Ik vind het moeilijk om mijzelf aan te prijzen. Ook vind ik het moeilijk om met competentie gerichte voorbeelden te komen (volgens de STAR-methode). Ik ben bang dat als ik een wervend verhaal ga houden, arrogant over kom. Eigenlijk ben ik heel bescheiden en dat blijkt een handicap te zijn. Wat raad je me aan?"
Antwoord
Gelukkig heb je al ervaring met assessments! Dat is een pre, want je weet wat je te wachten staat. Lees het rapport van je vorige assessment goed door en beoordeel zelf waar je het over eens bent, niet over eens bent, wat verbeterd is en waar je nog aandacht aan kunt besteden. Evalueer voor jezelf of met iemand die je vertrouwt waarom je eerdere assessment geen ‘succes’ was. De positieve feedback over je geschiktheid geeft vertrouwen. Bepaal ook voor jezelf waarom het nu beter zal gaan en waarom de kaderfunctie aansluit bij jouw talenten en ontwikkeling.
Assessment en de STAR-methode
Hoewel je al bekend bent met assessment is het goed om opnieuw naar het doel en de structuur te kijken. Dat geeft houvast.
Een assessment is een beoordeling van je kennis, vaardigheden, capaciteiten en gedragingen in het licht van een specifieke functie. Tegenwoordig spreekt men ook wel van competenties. Een assessment doe je daarom (bijna) altijd tegen het licht van een competentieprofiel en in principe dien je op de hoogte te zijn van de zaken die belangrijk zullen zijn in de beoordeling.
Tijdens een assessment gaat het om je gedrag. In een interview willen psychologen daar een beeld van vormen. De STAR-methode is daarbij de meest gebruikte techniek. STAR staat voor: Situatie, Taak, Actie, Resultaat.
Om tot competentiegerichte voorbeelden te komen, zul je toch moeten zorgen dat je relevante, concrete gedragsvoorbeelden verzamelt uit je eigen werkverleden en die analyseer op die vier elementen.
Voorbeeld STAR-Methode
Om je op weg te helpen hieronder een uitwerking.
Je zult moeten weten wat onder een competentie verstaan wordt. Bijvoorbeeld:
Uitdrukkingsvaardigheid:
ideeën en meningen in begrijpelijke taal aan anderen overbrengen.
Gedragsbeschrijvingen:
- Is goed te verstaan en te volgen door anderen.
- Beantwoordt inhoudelijke vragen afdoende.
- Drukt zich helder uit zodat de boodschap goed wordt begrepen.
- Spreekt gericht, houdt zich bij de feiten en weidt niet onnodig uit.
Met de STAR-methode kan je bijvoorbeeld als volgt uitgevraagd worden op een competentie:
Competentie: stressbestendigheid
S
Kun je een voorbeeld geven van een werksituatie waarin je onder grote druk stond?
Waar was dat? Op welke afdeling? Wie waren erbij betrokken?
T
In welke functie of rol bevond je je in deze situatie?
A
Wat deed je precies? Wat zei je tegen wie? Op wat voor toon zei je dat?
R
Hoe werd daarop gereageerd? Wat was het effect? En wat deed je met die reactie?
Soortencompetenties
Oefen de STAR-methode met een vriend of collega, vooral op de relevante aandachtsgebieden. Neem een competentie uit het functieprofiel wat tegenovergesteld is aan ‘bescheidenheid’. Hieronder wat voorbeelden van soorten competenties.
Denken-competenties:
- Analytisch vermogen
- Plannen
- Inventiviteit
Voelen-competenties:
- Coachen
- Samenwerken
- Klantgerichtheid
Kracht-competenties:
- Initiatief
- Resultaatgerichtheid
- Risicobereidheid
Een ander invalshoek is om op gedragsdimensies in te zoomen op:
Individueel gedrag:
hoe besluitvaardig ben je, durf je risico’s te nemen, heb je zelfdiscipline, ben je flexibel, stressbestendig, vasthoudend, vastberaden, tolerant en dergelijke
Interpersoonlijk gedrag:
ben je een teamwerker, neem je gemakkelijk de leiding, ben je klantgericht, kun je goed luisteren, hoe verbaal ben je en hoe is je overtuigingskracht
Management gedrag:
overzie je je taken, kun je vooruitdenken, plannen, delegeren, ben je ondernemend, kun je anderen goed stimuleren
Motivatie gedrag:
wat voor eisen stel je aan je werk, hoe groot is je werklust en werktempo, neem je snel het initiatief
Intellectueel gedrag:
kun je kritisch denken, hoe zit het met je leervermogen, analytisch denkvermogen, rekenvaardigheid en dergelijke
Bescheiden houding
Staar je niet blind op je bescheidenheid, vooral omdat het assessment via allerlei methoden kijkt naar je geschiktheid voor de functie.
Een zelfbewuste houding komt tijdens het interview goed van pas, maar de meeste mensen presenteren zichzelf op een vrij bescheiden manier. Maar overdrijf je bescheidenheid niet. Blijf bij de les, geef gewoon de informatie die nodig is en gevraagd wordt.
Oefen je sterke punten en breng die met overtuiging. Zorg dat de manier waarop je over jezelf vertelt zelfvertrouwen uitstraalt. Je hoeft niet super expressief te zijn. En om je niet vast te bijten in bescheidenheid als zwakte is het goed om de pluspunten van iemand die bescheiden is op een rij te zetten (misschien wel bedachtzaam, goede observatievermogen, gedegenheid, analytisch etc.).
Oefen je bescheidenheid en maak die inzichtelijk door je af te vragen:
- In welke situaties is deze eigenschap ongunstig?
- Op welke wijze hebben anderen last van deze eigenschap?
Zorg dat je een gezonde spanning voelt. Richt je aandacht op het onderdeel van dat moment, en op de personen met wie je tijdens die dag te maken hebt. En wees jezelf op z’n best.
Asha Kalijan
Geen opmerkingen:
Een reactie posten